Jak się pisze scenariusz?

Dobry scenariusz sam w sobie nie gwarantuje jeszcze skuteczności animacji reklamowej — istnieje wiele innych czynników, które mają równie duży wpływ na finalny efekt, ale bez wątpienia stanowi jego niezbędny element. Pisanie scenariuszy, które staną się drogowskazem wyznaczającym kierunek prac na każdym etapie produkcji filmu, wymaga nie tylko umiejętności językowych, znajomości tego gatunku literackiego i kreatywności, ale też zrozumienia specyfiki różnych typów filmów i ich przeznaczenia. Na co innego należy zwrócić uwagę w czasie pisania na przykład scenariusza filmowego pełnometrażowej bajki, a co innego będzie ważne w scenariuszu spotu reklamowego. 

Mimo tego, że w czasie pisania scenariuszy dla różnych typów filmów i animacji spotkamy się z nieco odmiennymi wyzwaniami, pewne aspekty pozostają niezmienne. To między innymi format typowy dla scenariusza filmowego. Co warto więc wiedzieć o tym, jak napisać scenariusz?

Zacznijmy od podstaw, czyli czym właściwie jest scenariusz filmowy i dlaczego jest tak istotny?

Scenariusz filmowy to gatunek literacki wyróżniający się charakterystycznym formatem. Nie stanowi on opisu fabuły, a raczej podstawę niezbędną do realizacji filmu — istotne informacje na temat każdej sceny, tj. miejsce, czas, opis akcji, postaci, dialogi. Mogą znaleźć się w nim także dodatkowe uwagi od scenarzysty. Całość sformatowana jest w taki sposób, by odczytanie treści i zrozumienie specyfiki danej sceny było proste i pozwalało na przeniesienie treści z papieru na nagranie — w tym celu warto zadbać o to, by język scenariusza był przystępny i zrozumiały, bez skomplikowanych opisów i zbędnych na tym etapie prac wtrąceń.

Stworzenie scenariusza jest jednym z pierwszych etapów realizacji materiałów filmowych. Nawet jeżeli tworzymy tylko kilkuminutowy klip mający zareklamować naszą firmę, warto przygotować przynajmniej schematyczny plan jego treści, określić kto ma się w nim pojawić, jaką wiadomość chcemy przekazać i jakimi słowami. Ruszając z produkcją filmu bez scenariusza, można łatwo się pogubić i w tym chaosie zgubić przesłanie, z jakim chcemy dotrzeć do widza.

Również w przypadku animacji scenariusz jest kwestią kluczową. Praca nad filmem animowanym, nawet takim, który ma trwać tylko kilka minut, to wiele etapów pracy specjalistów z różnych dziedzin — od copywriterów po ilustratorów i animatorów. Zadaniem scenariusza jest tu zagwarantowanie, że każdy z tych specjalistów rozumie, czego dokładnie dotyczy konkretny projekt, a także co i w jaki sposób ma być przedstawione w animacji.

Jak napisać scenariusz filmu reklamowego? Dobre praktyki, o których warto pamiętać

Współpraca z profesjonalnym studiem animacji sprawia, że większość lub nawet wszystkie zadania związane z przygotowaniami i realizacją wideo możesz oddać w ręce specjalistów. W takim przypadku swoje oczekiwania i opinie przedstawisz w czasie rozmów wstępnych i dalszych konsultacji, a ich wykonaniem zajmie się nasz zespół. 

Może jednak zdarzyć się również tak, że masz już w wyobraźni na tyle jasną wizję tego, jak dana animacja powinna wyglądać, że jej scenariusz wolisz napisać samodzielnie. Praca na podstawie scenariusza klienta nie stanowi dla nas problemu, rozumiemy jednak, że stworzenie swojego pierwszego scenariusza wcale nie jest łatwym zadaniem. Jeśli więc jest to coś, w czym chcesz spróbować swoich sił, zachęcamy do zapoznania się z kilkoma praktycznymi radami na start:

1. Zadbaj o odpowiedni format scenariusza. Scenariusz stanowi podstawę, na której powstaje cały film. Jego treść powinna być więc łatwa w odbiorze, tak by na poszczególnych etapach prac nie dochodziło do nieporozumień. Właśnie z tego powodu istnieją określone zasady, dotyczące tego, jaki powinien być format scenariusza filmowego. Dla przykładu warto wskazać wytyczne Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej, które mówią m.in. że:
   • scenariusz powinien być podzielony na sceny, czyli fragmenty akcji dziejące się w tym samym miejscu,
   • w scenariuszu należy opisać tylko to, co to widać i słychać w danej scenie,
   • należy używać jednolitej czcionki i nie zmieniać jej wielkości (Courier lub Courier New, rozmiar 12),
   • każda scena zaczyna się od nagłówka, który opisuje miejsce i czas akcji.
2. Stosuj proste i zrozumiałe komunikaty. Pamiętaj, że scenariusz filmowy powinien zawierać tylko podstawowe informacje o budowie konkretnej sceny. Skup się na ogólnym zarysie miejsca i akcji bez stosowania rozbudowanych opisów i zasypywania dialogów nawałem dodatkowych informacji. Prosty język i oszczędność treści sprawią, że całość będzie łatwa w odbiorze.
3. Unikaj zbędnych informacji. Częstym błędem początkujących pisarzy, jest wpisywanie do scenariuszy informacji, które są na tym etapie nieistotne. Jak napisać scenariusz, by był zwięzły i zrozumiały? Przede wszystkim pamiętaj, że scenariusz z założenia jest formą dość oszczędną w treści, nie ma w nim miejsca na wewnętrzne przemyślenia bohaterów, opis ich motywacji czy historii. Skup się na tym, co będzie widoczne na ekranie i postaraj się nie wspominać w scenariuszu np. o elementach scenografii bez znaczenia dla przebiegu danej sceny.
4. Nie zapominaj o celu! Tworząc animację reklamową, wideo rekrutacyjne czy explainera, mamy do przekazania konkretną informację. Pisząc scenariusz dla takiego filmu, musimy więc skupić się na tym, by wiadomość ta była jego centralnym punktem — wszystkie dodatki i wątki poboczne powinny być dla niej jedynie tłem.
5. Daj sobie czas na wprowadzenie zmian i poprawek. Pisania scenariusza nie warto zostawiać na ostatnią chwilę. Rozpoczynając pracę odpowiednio wcześnie, zyskujemy możliwość omówienia przygotowanych materiałów ze wszystkimi osobami zaangażowanymi w projekt i studiem animacji. Dzięki temu możliwe jest spojrzenie na dane zagadnienie z różnych perspektyw i zauważenie ewentualnych błędów językowych czy merytorycznych na etapie, kiedy ich usunięcie nie będzie jeszcze stwarzało problemów.

Jak pisać scenariusz reklamy?

Planując samodzielne nagranie filmiku, np. do mediów społecznościowych, scenariusz na własny użytek można nakreślić schematycznie na kartce, którą akurat mamy pod ręką czy nawet w notatniku na telefonie — nie jest to sytuacja, która wymaga ścisłego trzymania się zasad gatunku. Inaczej jest jednak, kiedy przygotowujemy scenariusz, na podstawie którego powstać ma profesjonalna animacja wykonana przez studio animacji. W takiej sytuacji całość powinna mieć właściwy format i przekazywać konkretną wizję artystyczną w jasny i przejrzysty sposób, tak by zespół pracujący nad realizacją filmiku był w stanie bez problemu ożywić ten scenariusz na ekranie.

Pisanie scenariuszy wcale nie jest prostym zadaniem. Wręcz przeciwnie! Wymyślenie naturalnie brzmiących dialogów, które omówią wszystkie istotne dla nas zagadnienia, wymaga dużej kreatywności i tzw. lekkiego pióra. Dobry scenariusz to podstawa każdej animacji, niezależnie od tego, czy ma być ona częścią kampanii marketingowej, informacyjnej czy np. atrakcyjną wizytówką firmy. Na szczęście, jeśli nie czujesz się na siłach podjąć się takiego zadania, z powodzeniem możesz zlecić je profesjonalistom, którzy zadbają o sprawną realizację zlecenia na każdym etapie prac.